از متن تا حاشیه یک پرونده داغ اجتماعی
دکتر ابراهیم فیاض؛ جامعه پذیرای مباحث چند همسری نیست
به گزارش راسخون به نقل از «تابناک»، برگزاری همایش برای آموزش مهارتهای زندگی چندهمسری، بهتآورتر از آن بود که در نگاه اول قابل باور باشد، اما وقتی ثابت شد که واقعا موسسهای در قم قصد برپایی چنین برنامهای را دارد و مدیر آن هم در مصاحبه با خبرگزاریها از رویکرد خود دفاع میکند، شاهد واکنش شدید جامعه به این موضوع بودیم.
از اینستاگرام تا توییتر و دیگر شبکههای اجتماعی پر از شد از پوستر مورد اشاره و انتقاد از آن. به خصوص که چند روز قبل هم رسانه به اصطلاح ملی همین خط را دنبال کرده و مورد نقد قرار گرفته بود. انتشار ویدئو سخنان حجت الاسلام قرائتی درباره چند همسری در واقع تیر آخر بود به قلب جامعه. جامعهای که چندهمسری و ازدواج موقت را طی سالیان دراز پسزده و نپذیرفته است.
همزمان و پشتسرهم شدن این اقدامات تبلیغی در جهت ترویج یک ضدهنجار این نگرانی را ایجاد میکند که جامعه تحت تاثیر قرار گرفته و از این پدیده قبح زدایی شود. ابراهیم فیاض، جامعه شناس اصولگرا، اما اطمینان میدهند که چنین نخواهد شد و تنها پیامد این رویکرد ایجاد تنفر در جامعه نسبت به مبلغان چندهمسری است.
وی ضمن تاکید بر اینکه «اسلام با چند همسری موافق نیست» گفت: «قرآن میگوید یک قلب است و محبت هم به یک نفر تعلق میگیرد. انسان دو قلب ندارد که به دو نفر بدهد. یعنی میگوید یک عشق، یک عاطفه و یک همسر است. بله؛ در دورانی که مردان در جنگهای صدراسلام کشته میشدند، مردان چند همسر میگرفتند تا تعادل برقرار شود و زنان بی شوهر نمانند که فساد شود. دختران یتیم شده به واسطه جنگ هم با مردان متاهل ازدواج میکردند برای اینکه دچار بحران اقتصادی نشوند. این از باب ضرورت بود».
فیاض در واکنش به عدهای که بالا بودن آمار دختران و زنان مجرد را بهانه ترویج چندهمسری کردهاند، گفت: «در ایران به خاطر مسائل اقتصادی و فاصله سنی ازدواج حدود سه، چهار میلیون مجرد داریم، اما چندهمسری راه مقابله با آن نیست. یک وقتی همین آقای قرائتی از ازدواج موقت میگفت. دیدند نتوانستند حالا میگویند چند همسری! آقایان پولدار هم که میخواهند جو ایجاد کنند تا خودشان زن بگیرند آن هم دختران جوان.»
این جامعه شناس اصولگرا افزود: «ما ندیدیم که کسی وارد بحث چندهمسری شود، زندگی او دچار بحران نشود. حتی، اما خمینی وقتی پدرهمسرش یعنی آقای صوفی زن دوم گرفت و زن اول ول کرد که برود امام از زن اول طرفداری کرد. پس ما چندهمسری نداریم. اگر بحران جنسی ایجاد شود هم میتوان با ازدواج موقت حل کرد، اما این که پولدارها و میلیاردهای قم میخواهند برای خود فضای چندهمسری ایجاد کنند و فیلشان یاد هندوستان کرده، بحث دیگری است.»
وی تصریح کرد: «بحث ازدواج موقت هم در شرایط اضطرار قابل طرح است اگرنه خود اسلام گفته اگر کسی زن دارد مکروه است است که ازدواج موقت کند». فیاض در پاسخ به این پرسش که تبلغ چندهمسری از سوی رسانه ملی و یا مراجع دیگر چه تاثیری بر جامعه خواهد داشت؟ گفت: «تاثیری در جامعه ندارد غیر از اینکه جامعه نسبت به اینها گارد میگیرد و حتی متنفر میشود. چون مردم میبینند که سرمایه داری که خودش باعث بحران ازدواج شده این حرفها را میزنند که با فرهنگ، عرف و اسلام هم سازگار نیست. ما الان وزیری داریم که در لواسان کاخ دارد به اینکه ۶ سال خانه نساخته افتخار میکند! خب اگر منزل میساختند، ازدواج هم افزایش مییافت. الان یک عده دختر مجرد ماندهاند. شرط اول ازدواج خانه داشتن است. یک زندگی به خاطر گرانی خانه از هم میپاشد».
وی با اشاره به اینکه «نباید نگران ترویج چندهمسری در نتیجه اینگونه تبلیغها بود» گفت: «به هیچ وجه این مسائل در جامعه پذیرفته نمیشود اتفاقا نتیجه وضعیت موجود افزایش ازدواج سفید است.» این جامعه شناس اصولگرا در ادامه گفت: «این رویه زمینه ساز اشاعه فحشا در جامعه است. همین آقایان با صیغههایی که در قم کردند این شهر را پر از فاحشه کردند. دخترانی که صیغه آقایان شدهاند فکر میکنند که چرا پول درنیاورند. امروز میبینیم که ردیف چهارتا، چهارتا کنار خیابانهای قم میایستند، آن هم با حجاب کامل. چند شب قبل ماشین خود من در قم خراب شد و دیدم که فاحشه با چارد و مقعنه و حجاب کامل به ماشین چسبیده بود.»
وی با طرح این پرسش که چه کسانی عامل بروز این وضعیت هستند، گفت: «این را کسانی کردند که میتوانستند مهریه صیغه را بدهند. وضعیت به نحوی است که آقای شیح رافت سبحانی مرجع تقلید در قم فریاد میزند که در خیابانها چه خبر است؟ با این کارها بازار فحشا درست میکنند. وقتی در زمان ناصرالدین شاه چندهمسری افراطی ایجاد شد هم دیده شد که زنان همسران با خارج از دربار رابطه داشتند. این هم همان قصه است. ما با این کارها زمینه اشاعه فحشا و افزایش روابط جنسی خارج از خانواده را ایجاد میکنیم. همانطور که گفتم فاحشههای قم حاصل صیغههای خیلی از آقایان است».
....
توبیخ پزشک برای توصیف بیماری | چندهمسری برای دکتر ابراهیم فیاض دردسر شد
گروه اجتماعی بازتاب: دادستانی قم برای جامعهشناسی که رواج چندهمسری و ازدواج موقت را مایه فحشا در شهر قم دانسته بود، پرونده قضایی تشکیل داده است. دکتر ابراهیم فیاض در واکنش به تبلیغ آشکار و رسمی چندهمسری توسط موسسهای در شهر قم، در گفتگو با رسانهها گفت:
«ما ندیدیم که کسی وارد بحث چندهمسری شود [و] زندگی او دچار بحران نشود ....»
امیر هاشمی مقدم در یادداشتی پیرامون این اتفاق مینویسد: پزشکی را در نظر بگیرید که بیماری یک فرد را به او گوشزد کرده و از وی خواسته برای تندرستی، خودش را درمان کند. اگر این بیمار از پزشک شکایت کند که چرا به او گفته بیماری دارد، یا حتی با پزشک برخورد کند، هیچچیزی عوض نمیشود؛ جز آنکه آن پزشک و پزشکان دیگر کمی دست به عصا تر راه میروند و از بیان بیماریهای افراد، خودداری میکنند. نتیجه این برخورد با پزشک و خودداری وی از بیان بیماریها، چیزی را عوض نمیکند و بیماری آن فرد را از میانبر نمیدارد؛ بلکه بیماری در خفا و نادیده گرفتنها تا آنجا پیشروی میکند که آن فرد را از پای درآورد.
در اینجا به دو دلیل بنای دفاع از دکتر فیاض نیست؛ نخست اینکه ایشان یک جامعهشناس اصولگرا بوده و در ارتباط نزدیک با نهادهای قدرت است و بنابراین بهتر از هرکسی میتواند از خودش دفاع کند؛ دوم اینکه برخی دیدگاههای ایشان حقیقتاً جنجالی است و مایه آسیب به تحلیلهای اجتماعی میشود؛ آن چنانکه در دوره احمدینژاد جزو پیشنهاددهندگان طرح غیرمنطقی لزوم افزایش جمعیت ایران بود که اگرچه جمعیت شناسان درباره آن هشدار دادند، اما بههر روی سخن امثال دکتر فیاض در این زمینه بیشتر در میان حاکمیت شنیده شد. سخن در اینجا درباره برخورد با پزشکان اجتماعی است که دردهای جامعه را نشان میدهند؛ بنابراین در اینجا سخن نه دفاع از فرد که از رفتار است.
کارشناسان علوم اجتماعی(همچون جامعهشناسان، انسانشناسان، جمعیت شناسان، روانشناسان اجتماعی و…) همچون پزشکان جامعهاند. آنها سالها درسخواندهاند تا بتوانند بیماری جامعه را شناسایی کرده و راه درمان آن را نشان دهند. همانگونه که یک پزشک ممکن است بیماری را اشتباه تشخیص داده و بنابراین راه درمان را نیز اشتباه تجویز کند، یک پزشک اجتماعی (همچون انسانشناسان، جامعهشناسان و…) نیز ممکن است دچار چنین خطایی شوند؛ اما دقیقاً همانگونه که نادرستی تشخیص و درمان پیشنهادی یک پزشک را پزشکان دیگر بهتر از هر کس دیگری میتوانند گوشزد کنند، نادرستی تشخیص یک پزشک اجتماعی را نیز دیگر پزشکان اجتماعی بهتر از هر کس دیگری میتوانند دریابند. برخوردهای غیرمنطقی با کارشناسان علوم اجتماعی در ایران از ابتدای فعالیت این رشته تاکنون، پیامدهایش را در رویدادهای اجتماعی ناگوار نشان داده که شوربختانه هنوز برای نادیده گرفتنشان تلاش میشود.
بسیاری از جامعهشناسان، انسانشناسان، جمعیت شناسان و… به دلیل تشخیص بیماریهای اجتماعی در ایران و ارائه راههای درمان این بیماریها، هزینههای گزافی دادهاند که سزاوارش نبوده و نیستند. نتیجه چنین برخوردهایی نه برای آن کارشناسان خوب بود، نه برای مردم ایران و نه برای برخوردکنندگان. سخنان چند سال پیش آرمان ذاکری در برنامه تلویزیونی «حذف و اضافه»، بهخوبی گویای این مسئله بود و هرگز رنگ کهنگی به خود نگرفته است.
خطراتی که ذاکری در آن برنامه یادکرد، همچنان علوم اجتماعی، کارشناسان این رشته و ایران را تهدید میکند.
......
دکتر فیاض:در دادگاه پاسخگو اظهاراتم خواهم بود
🔹خبر شکایت مردم قم از خودم را در رسانهها، شنیدم
🔹در دادگاه پاسخگو اظهاراتم خواهم بود
🔹جامعهشناس اصولگرا که اظهاراتش درباره زنان قم با واکنشهای زیادی مواجه شد، درباره خبر شکایت از وی گفت: در دادگاه پاسخگو اظهاراتم خواهم بود.
🔹چندی پیش صداو سیما در یکی از برنامههای خود به ترویج چند همسری پرداخته بود که این برنامه با واکنش و مخالفت های زیادی همراه شد و کاربران بر این امر تاکید داشتند، ترویج چنین موضوعی باعث هدف گرفتن کانون خانواده می شود.
{{Fullname}} {{Creationdate}}
{{Body}}